Đọc truyện cổ tích cho con nghe mỗi ngày. Ảnh: Internet
Sự quy chụp và áp đặt có thể khiến trẻ thêm tự tin, phát triển những đánh giá tiêu cực về bản thân. Hiểu tâm lý này của con trẻ, bố mẹ Nhật thường ít dùng những câu nói quy kết con như “Con hư quá”, “Con là một đứa lười biếng”. Hãy dùng những lời nói nhẹ nhàng hơn, trò chuyện thật nhiều để hiểu điều con mình muốn nói.
Đừng ngần ngại dành cho con những lời khen ngợi. Vì chúng tạo động lực cho bé rất nhiều, khuyến khích bé làm tốt hơn để được khen nhiều hơn. Tuy nhiên, khen ngợi là một phương pháp dạy con từ 1 tuổi có 2 mặt lợi và hại – như con dao có 2 “lưỡi” vậy. Nếu thực hiện sai cách, cái gì cũng khen thì lại trở thành phản giáo dục.
Hãy làm theo cách của người Nhật – chỉ khen những hành động thật cụ thể của con. Ví dụ, “Ôi, con mẹ tự xúc cơm ăn giỏi quá”, hay “Con gái mẹ hôm nay biết ra vườn tưới hoa, giỏi quá nè”,… Điều này giúp trẻ hiểu rõ ràng mình được khen vì điều gì, mình được khuyến khích làm cái gì. Từ đó, bé sẽ cố gắng phát huy cái được khen hơn.
Sử dụng lời khen đúng cách để con phát huy điểm mạnh. Ảnh: Internet
4. Hạn chế cho bé từ 1 tuổi trở lên xem tivi
Trẻ xem tivi, hoặc các thiết bị điện tử quá nhiều sẽ có nguy cơ cao mắc một số bệnh lý, tình trạng sức khỏe tiêu cực. Như, khả năng linh hoạt kém, ít vận động gây béo phì, đi lại chậm chạp, thậm chí có thể gây phá hủy cấu trúc đại não.
Ý thức được điều này, khi dạy con ngay từ nhỏ, bố mẹ Nhật luôn đặt ra một số giới hạn để trẻ tuân theo. Họ hướng con trẻ ra ngoài thế giới tự nhiên, xã hội tương tác giữa người với người, để bé phát triển toàn diện.
5. Dạy cho con học chữ ngay từ rất sớm
Một số nghiên cứu ở Nhật cho thấy, việc học chữ sớm có thể giúp thay đổi chức năng não bộ của trẻ, dẫn đến sự thay đổi của cấu tạo não bộ trẻ. Và khi trẻ còn nhỏ, việc học các kỹ năng rất dễ, bố mẹ chỉ cần kiên nhẫn. Thậm chí, nhiều người từ khi mang bầu đã cho con nghe nhạc, nghe đĩa có lời nhạc để phát triển tư duy ngôn ngữ cho thai nhi. Tốt nhất, hãy lồng ghép mặt chữ, ngôn ngữ vào các trò chơi, vừa kích thích các con khám phá, vừa giúp các bé nhớ lâu.
6. Phương pháp dạy con từ 1 tuổi trên nền tảng sự kiên nhẫn
Kiên nhẫn là chìa khóa mở mọi cánh cửa đi đến thành công. Giáo dục con cái cũng vậy. Dạy con phải kiên nhẫn, vì con trẻ còn non yếu, ngây thơ, dễ tổn thương dù chỉ là những lời nói mà người lớn chúng ta tưởng chừng như vô hại.
Hãy nhẫn nại dạy con từ những thứ nhỏ nhặt nhất, lặp đi lặp lại nhiều lần để bé nhớ lâu. Ví dụ, dạy con tự xúc cơm ăn, dạy con tự đọc sách, dạy con tự thu dọn đồ chơi,…
7. Tạo cơ hội cho bé trên 1 tuổi thường xuyên vận động
Tạo môi trường cho bé vận động. Ảnh: Internet
Việc tạo môi trường cho bé vận động là phương pháp dạy con từ 1 tuổi trở lên được người Nhật khuyến khích. Trẻ ở độ tuổi này đang hình thành một số kỹ năng quan trọng, bao gồm cả tập đi, đứng vững, khám phá, lớn hơn là leo trèo, nhảy,…
Đây đều là tiền đề cho sự phát triển thể chất toàn diện của bé khi trưởng thành. Bố mẹ có thể cho bé cùng đi bộ, tập thể dục mỗi ngày. Hoặc, cuối tuần cho bé đi công viên, khu vui chơi, tập bơi,…Các môn thể thao còn giúp bé có thêm công cụ xả stress cực kỳ hiệu quả, trí tuệ minh mẫn khi đến giai đoạn đi học.
8. Người Nhật dạy con không chỉ trích sai lầm
Tưởng tượng như một đứa bé nghịch dao, đứt tay một lần là không dám đụng vào dao nữa. Việc chỉ trích sai lầm của con cũng vậy. Khi bé phạm lỗi, la mắng chỉ làm cho sự việc trở nên tồi tệ hơn, chứ không giải quyết được tình huống một cách tích cực. Thậm chí, điều này còn vô tình làm tổn hại đến cái tôi mới thành hình của những đứa trẻ mới lớn. Trẻ trở nên tự ti, không dám chủ động làm theo những gì mình nghĩ, mình tin tưởng. Hoặc, nếu làm, trẻ sẽ tuyệt đối không để mình mắc sai lầm, bằng mọi cách – kiểu suy nghĩ này không phải lúc nào cũng tốt.
“Thất bại là mẹ thành công” – hãy dạy con bạn câu này. Hãy dạy con những bài học ý nghĩa, tích cực từ chính những sai lầm của bé. Để bé không tự đổ lỗi cho bản thân trong mọi hoàn cảnh. Để con trưởng thành đầy tự tin và kinh nghiệm, sẵn sàng học hỏi và cũng sẵn sàng sửa sai. Chính sai lầm sẽ là thứ bé nhớ lâu hơn để không tái phạm. Và chính cách giáo dục tế nhị, đầy khéo léo của bố mẹ sẽ giúp bé trở nên đầy bản lĩnh và sống có trách nhiệm hơn.
9. Dạy trẻ biết nói lời xin lỗi, và biết cám ơn người khác
Bé người Nhật cúi đầu cảm ơn thể hiện phép lịch sự tối thiểu. Ảnh: Internet
Thử lấy một ví dụ minh họa để làm minh chứng cho hiệu quả dạy con biết nói cám ơn, xin lỗi ngay từ nhỏ của người Nhật nhé.
Khi bạn chạy ô tô trên đường phố Nhật Bản, đến vạch ưu tiên dành cho người đi bộ qua đường, bạn dừng xe cho khách bộ hành đang chờ qua đường dù chẳng có tín hiệu đèn. Đoán xem điều gì sẽ xảy ra? Khách bộ hành – dù là người lớn hay trẻ em – khi qua đường trên vạch ưu tiên dành cho mình, sẽ gật đầu thể hiện lời cám ơn đối với xe dừng lại 2 chiều đường đã nhường cho mình!
Văn hóa Nhật đề cao lòng tự trọng cá nhân. Khi một sự việc xảy ra, những người liên quan đều cảm thấy mình có trách nhiệm, có lỗi. Ngoài lời xin lỗi, họ còn thể hiện bằng hành động. Các công ty Nhật khi xảy ra sự cố, lãnh đạo cúi đầu xin lỗi toàn nhân viên. Và sau đó, họ tự từ chức như một hình thức tự chịu kỷ luật. Thế nên, hãy dạy con bạn biết nói lời cám ơn, xin lỗi ngay từ bây giờ. Đây đều là những nét ứng xử văn minh và thể hiện phép lịch sự tối thiểu của một người trong xã hội hiện đại.
10. Phương pháp dạy con từ 1 tuổi định hướng nghiên cứu, học hỏi
Người Nhật luôn tạo mọi điều kiện cho trẻ khám phá. Kể cả nghịch đất, cát. Ở Nhật, chơi với cát là một phương pháp giáo dục đặc biệt, giúp bé phát triển cảm giác và vận động giác quan. Bố mẹ Nhật sẵn sàng cho con cầm kính lúp ra vườn đào đất để quan sát hoạt động loài kiến, hoặc các loại côn trùng khác.
Hãy kiên nhẫn định hướng tính khám phá, học hỏi của con. Ảnh: Internet
Hoặc, khi con hỏi ý nghĩa một từ, bố mẹ Nhật sẽ lật từ điển và cùng con tìm kiếm thuật ngữ ấy. Đây được gọi là tận dụng tính tò mò của trẻ, định hướng cho con nghiên cứu và khám phá thế giới. Điều này dạy cho trẻ rất nhiều kỹ năng quan trọng khác trong cuộc sống. Chẳng hạn như, tự nêu lên sáng kiến, chủ động tìm cách giải quyết, không ỷ lại.
Phương pháp dạy con từ 1 tuổi của người Nhật thực sự khiến cả thế giới phải kinh ngạc. Sẽ là điều rất bình thường nếu bạn thấy một đứa bé Nhật Bản mới 3 tuổi đã tự đón xe buýt đi học! Hay hình ảnh người Nhật xếp hàng dài không chen lấn ở tiệm bánh pizza cũng trở nên quá quen thuộc với chúng ta. Thật tuyệt vời, đúng không nào! Để giáo dục nên những con người sống có trách nhiệm, tôn trọng người khác và có kỷ luật như thế, người Nhật đã tuân theo khuôn khổ giáo dục có định hướng ngay từ nhỏ. Với những chia sẻ trên đây, chúc các bố mẹ Việt nuôi dạy con khoa học, “chuẩn” như bố mẹ Nhật nhé.