Trẻ trong giai đoạn bắt đầu tập ăn có thể sẽ không tăng cân hoặc sụt cân là do cơ thể trẻ không được cung cấp đủ dinh dưỡng, trẻ biếng ăn, uống không đúng loại sữa phù hợp hoặc trẻ được ăn nhiều protein mà thiếu tinh bột chẳng hạn. Trong trường hợp này các mẹ nên tìm hiểu vì sao trẻ không tăng cân, xác định đúng nguyên nhân để giải quyết cho đúng.
Mục Lục
Vì sao trẻ ăn nhiều nhưng vẫn chậm tăng cân?
Nhìn con còi cọc, chậm lớn, bố mẹ nào mà không xót ruột? Thử xem bé yêu nhà bạn có mắc phải một trong những lí do phổ biến dưới đây hay không để có biện pháp xử lí kịp thời.
- Sữa của bé không được pha đúng công thức: Một số vị phụ huynh pha sữa công thức cho con rất loãng vì sợ bé táo bón. Tuy nhiên, sữa quá loãng sẽ không cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho bé phát triển và còn gây hại cho bé vì bé bị nạp vào một lượng nước quá lớn. Bố mẹ cần pha sữa đúng như công thức đã ghi trên nhãn hộp sữa để bé hấp thu đầy đủ dưỡng chất.
- Bé sinh non: Bé chào đời khi mẹ mang thai từ 34-37 tuần được coi là sinh non ở mức độ nhẹ và có thể gặp khó khăn trong việc bú sữa, vì thế mà cơ thể yếu ớt hơn và chưa phát triển được như trẻ sinh bình thường, khả năng ngậm, nuốt và hít thở khi bú sữa cũng gặp khó khăn. Các bé sinh non tốt nhất là nên duy trì bú sữa mẹ vì hệ tiêu hóa của bé rất yếu, chỉ có sữa mẹ mới có sẵn các men tiêu hóa giúp bé dễ hấp thụ các chất dinh dưỡng. Đối với trẻ sinh thiếu tháng mà khả năng bú, nuốt và thở của trẻ chưa hoàn chỉnh nên trẻ bú không đạt hiệu quả hoàn toàn được. Do đó, sau khi trẻ bú mẹ cần cho ăn thêm bằng ống tiêm nhỏ giọt hoặc muỗng (thìa).
- Bé không được bú thường xuyên: Trẻ sơ sinh cần ăn sữa 2 tiếng rưỡi một lần hoặc 8-12 lần trong một ngày. Một số trẻ sơ sinh ngủ rất nhiều nhưng nếu bé chưa bú đủ số lần, mẹ cần đánh thức bé dậy để cho bé bú. Khi bé không được bú đều đặn thường xuyên, cơ thể mẹ cũng không được kích thích để tăng lượng sữa tiết ra, càng làm bé không nạp đủ chất dinh dưỡng và không có hứng thú bú.
- Bé bị giun “tấn công”: Giun ký sinh trong đường ruột sẽ hút bớt chất dinh dưỡng từ nguồn thức ăn bé ăn vào dẫn đến tình trạng khó tăng cân. Nếu nghi ngờ bé có khả năng bị nhiễm giun, bố mẹ nên đưa bé đi khám để được điều trị kịp thời. Bé hết bị giun quấy rầy sẽ tăng cân trở lại
- Bé ăn quá nhiều chất đạm: Nếu bé ăn quá nhiều chất đạm sẽ tạo ra sản phẩm trung gian gây độc, làm gan, thận hoạt động quá sức, bé dễ chán ăn, táo bón. Bé từ 1-3 tuổi chỉ nên ăn 28-30g chất đạm/ngày
- Chỉ dùng nước hầm xương: Nhiều mẹ có thói quen ninh xương lấy nước nấu cháo cho con có món ăn ngon ngọt. Việc hầm xương chỉ có tác dụng cho vị ngọt và mùi thơm. Những chất đạm vẫn còn trong xác thịt, xương. Do vậy, nên cho trẻ ăn cả xác lẫn nước để đề phòng suy dinh dưỡng vì thiếu chất, gây chậm tăng cân.
- Bé thường xuyên ăn cháo dinh dưỡng vỉa hè: Bé ăn cháo được nấu tại nhà là tốt nhất. Mẹ nên hạn chế việc cho con ăn cháo không rõ nguồn gốc. Cháo nấu ngoài hàng thường có vị ngọt hấp dẫn là do được nêm nếm nhiều mì chính, phụ gia không tốt cho sức khỏe của bé mà ít chất dinh dưỡng. Nếu buộc phải dùng, mẹ nên bổ sung thêm dầu ăn, trứng vào cháo trước khi cho bé ăn.
- Bé ăn nhiều nhưng kém tiêu hóa, hấp thu: Theo các bác sỹ khuyến cáo, tình trạng này thường xảy ra ở trẻ thường xuyên sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh nhiễm trùng (viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản…).
Hệ khuẩn có lợi cho cơ thể thường trú trong ruột bị kháng sinh tiêu diệt dẫn đến biếng ăn, kém tiêu hóa, kém hấp thu. Việc bổ sung men vi sinh bằng cách cho trẻ ăn sữa chua, hoặc sử dụng các loại thực phẩm chức năng, các dược phẩm có chứa các vi khuẩn có lợi cho đường ruột sẽ giúp bé dễ tăng cân hơn.
Cách giúp bé tăng cân nhanh như thế nào?
Điều quan trọng nhất là bố mẹ nên cho con ăn dặm đúng tuổi (từ khi con được 4 – 6 tháng tuổi)
1/ Ăn dặm đúng cách
Khi trẻ biếng ăn do bệnh nên cố gắng duy trì các bữa ăn bột, cháo cho trẻ nhưng không ép. Nếu trẻ ăn ít thì bổ sung thêm sữa hoặc những món ăn trẻ thích ngay sau bữa ăn. Không nên cho chỉ cho trẻ uống sữa trong thời gian trẻ bị ốm. Điều này làm trẻ quen và khi hết bệnh chỉ đòi uống sữa mà không chịu ăn nữa.
Trong các bữa ăn hàng ngày của con, cho trẻ ăn đa dạng các thực phẩm và chú ý trong mỗi bữa ăn đều có đủ 4 nhóm thực phẩm (bột, béo, đạm, rau). Chú ý đến lượng thực phẩm cần dùng cho trẻ trong mỗi bữa ăn.
Các món ăn vặt chỉ nên ăn ngay sau bữa ăn chính hoặc bữa phụ xem như bổ sung, không cho trẻ ăn giữa hai bữa ăn sẽ gây hiện tượng ngang dạ.
Khi các bé bị ốm, bé cần nhiều năng lượng hơn lúc bình thường để chống lại các tác nhân gây bệnh và chịu đựng các triệu chứng khó chịu của bệnh. Bố mẹ cần cho con ăn nhiều bữa, ăn loãng để con dễ hấp thu.
Trong sinh hoạt hàng ngày, bố mẹ nên cho con uống nhiều nước, tránh ăn hoặc uống thức ăn quá lạnh. Hạn chế cho con tiếp xúc nơi đông người trong mùa dịch hoặc dễ lây bệnh, nơi có nhiều khói thuốc lá.
2/ Cần cho bé uống đủ sữa mỗi ngày cả về lượng và chất:
Nhu cầu uống sữa ở mỗi bé là khác nhau nhưng vẫn có một số hướng dẫn chung cho lượng sữa mà bé có thể uống hàng ngày. Chẳng hạn, bé sơ sinh có thể uống 30-90ml sữa sau mỗi vài tiếng đồng hồ. Bé 2 tháng tuổi có thể tăng lên 120-150ml sữa sau mỗi 3-4 tiếng. Tại 4 tháng tuổi, bé có thể uống 120-180ml sữa ở một cữ bú.
Với trẻ lớn hơn, nhu cầu sữa sẽ thay đổi khi có nhiều nguồn dinh dưỡng khác bổ sung.
3/ Biện pháp bổ sung tích cực khác
Để bé tăng cân và cao lớn nhanh, ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý hàng ngày, cần phải giúp bé hấp thu hết các dưỡng chất từ thực phẩm. Bạn có thể bổ sung men vi sinh từ thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng để giúp bé đạt được yêu cầu này.
Men vi sinh là các vi khuẩn có ích đối với cơ thể con người, thường sống trong ruột và đóng một vai trò rất quan trọng ở đuờng tiêu hóa, đặc biệt là hệ tiêu hóa của trẻ. Men vi sinh có nhiệm vụ biến đổi chất xơ thực phẩm, thức ăn chưa tiêu hóa hết ở ruột non thành acid lactic, acetic, butyric, hàng loạt vitamin, axit amin, men, hocmon và các chất dinh duỡng quan trọng khác. Nó cũng sinh ra các khí như NH3, CO2, H2S… Quá trình biến đổi đó gọi chung là quá trình lên men, mà nhờ nó, thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn. Ngoài ra, men vi sinh còn cạnh tranh sống với các vi khuẩn gây bệnh, siêu vi, nấm giúp trẻ lấn át được bệnh tật, kích thích hệ miễn dịch và tăng sức đề kháng cho cơ thể. Khi lượng vi khuẩn có ích tăng lên, thực phẩm sẽ được tiêu hóa và hấp thu hoàn toàn, giúp bé lớn nhanh.
Những sai lầm khi nấu cháo khiến bé chậm tăng cân
Cháo là thức ăn đơn giản dành cho các bé. Mẹ chỉ cần nấu một tô cháo ngon, bắt mắt sẽ khiến bé háo hức thèm ăn, do vậy sẽ rất tốt cho sức khỏe và sự phát triển của bé. Nhưng có rất nhiều mẹ mắc sai lầm khi nấu cháo cho con, đôi khi làm chậm sự phát triển cũng như gây hại cho sức khỏe của con.
1/ Nấu cháo bằng nước xương hầm
Nhiều bà mẹ có quan điểm rằng, trong nước hầm xương có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho con, đặc biệt là canxi, sẽ giúp con cứng cáp hơn.
Nhưng thực tế thì việc hầm xương chỉ có tác dụng cho vị ngọt và mùi thơm. Những chất đạm vẫn còn trong xác thịt, xương. Do vậy, nên cho trẻ ăn cả xác lẫn nước để đề phòng suy dinh dưỡng vì thiếu chất.
Khi nấu cháo bằng nước xương mẹ vẫn phải nấu cho bé ăn cả phần cái (xác) của thực phẩm bằng cách băm nhuyễn, cắt nhỏ, nấu mềm… và một tuần mẹ chỉ nên ninh xương nấu cháo cho con từ 1-2 lần để bé không chán ăn.
Và mẹ nhớ nên bé ăn uống đa dạng, đổi món thường xuyên là cách tốt nhất để bé nhận được nhiều loại chất dinh dưỡng mà không bị ngán.
2/ Cho thêm ngũ cốc vào cháo
Khi cho bé ăn dặm, nhiều mẹ có tư tưởng bỏ thêm thật nhiều thành phần, đặc biệt là ngũ cốc vào cháo và bột để nấu cho con. Tuy nhiên, đây lại là điều sai lầm bởi mặc dù ngũ cốc khá giàu chất dinh dưỡng nhưng gần như lại không hoàn toàn phù hợp với hệ tiêu hóa còn khá non yếu của con (đặc biệt là với các bé dưới 1 tuổi). Vì những thực phẩm này sẽ khiến con bị khó tiêu hóa, có cảm giác lưng lửng dạ và lâu dần sẽ gây ra hiện tượng biếng ăn ở trẻ.
3/ Kiêng dầu ăn cho bé
Nhiều mẹ có suy nghĩ rằng khi cho dầu ăn vào cháo sẽ khiến bé bị đau bụng, hay khiến bé không thể nào hấp thụ được dưỡng chất. Những điều này là hoàn toàn sai lầm, bởi dầu ăn sẽ giúp cho con yêu hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng khác trong thức ăn hàng ngày.
Bên cạnh đó, dầu ăn cũng được xếp vào trong nhóm thực phẩm cung cấp chất béo cho cơ thể, cùng với những thực phẩm giàu chất béo khác như là mỡ thực vật, bơ….
Chính vì vậy, các mẹ nên cho vào trong khẩu phần cháo của con yêu từ 1 đến 2 thìa dầu ăn (bao gồm cả dầu thực vật, mỡ và dầu cá…). Tuy nhiên, mẹ nên cho dầu ăn vào khi cháo sắp chín. Không nên cho dầu ăn vào cháo ngay từ khi bắt đầu nấu.
4/ Cho trẻ ăn quá mặn
Một sai lầm khi nấu cháo cho bé là thêm quá nhiều gia vị vào món ăn của con. Các chuyên gia y tế cũng cảnh báo rằng việc ăn quá nhiều muối có thể dẫn đến bệnh huyết áp cao, đau tim, đột quỵ và cũng là nguyên nhân dẫn đến sức khỏe không tốt khi còn nhỏ.
Nhiều mẹ khi nấu cháo cho bé có tư tưởng nêm nếm “vừa miệng” ….mẹ. Nhưng thực tế, đây là một sai lầm cực kỳ nghiêm trọng vì điều này sẽ khiến còn dễ bị đau bụng và khó chịu ở dạ dày bé. Tình trạng kéo dài, rất dễ khiến con bị biếng ăn, thậm chí suy dinh dưỡng, do bé không hấp thụ được.
Mẹ không nên cho trẻ ăn quá nhiều thức ăn sẵn như khoai tây chiên giòn, bim bim, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp,…để tránh việc bé bị nạp quá nhiều muối vào cơ thể.
5/ Cho bé ăn quá nhiều khoai tây, cà rốt
Khoai tây rất giàu carbohydrate, nên nó rất dễ tiêu và tạo thuận lợi cho hệ thống tiêu hóa còn cà rốt có nhiều vitamin A nên rất tốt cho mắt của bé, nhưng khoai tây, cà rốt chỉ đại diện cho nhóm bột đường. Ăn nhiều khoai tây bé sẽ thừa tinh bột mà thiếu vitamin còn ăn nhiều cà rốt bé dễ bị vàng da.
6/ Cho ăn đồ nghiền nhuyễn quá lâu
Nhiều mẹ lạm dụng máy xay sinh tố trong khi chế biến đồ ăn cho con nên nhiều trẻ lớn 3-4 tuổi, mọc đầy đủ răng rồi vẫn phải ăn đồ nghiền nhuyễn. Vì vậy, trẻ không có phản xạ nhai, dịch vị không được kích thích nên không cảm nhận mùi vị thức ăn, không có cảm giác ăn uống, lâu ngày bé rất dễ biếng ăn.
Để tránh điều này, bạn nên tập cho trẻ ăn những thức ăn phù hợp trong từng thời điểm của trẻ. Khi trẻ 6 tháng tuổi thì tập ăn bột loãng rồi sệt dần; 7-8 tháng ăn cháo nhuyễn hoặc bột đặc; 12 tháng thì tập ăn với cháo nấu còn hạt và các thức ăn mềm như phở, bún…; 2 tuổi mọc đủ răng hàm thì ăn cơm.
Mỗi khi chuyển tiếp chế độ ăn, những bữa đầu mới tập có thể trẻ sẽ nôn ói nhưng sau đó trẻ sẽ quen dần.
7/ Nấu cháo cho bé ăn cả ngày
Vì việc nấu cháo mất khá nhiều thời gian, nên nhiều mẹ thường “tiện thể” nấu cho con 1 nồi cháo to đùng để ăn cả ngày cho đỡ mất công.
Tuy nhiên, mẹ nên biết rằng ở điều kiện nhiệt độ bình thường, cháo chỉ có thể để trong vòng 2 giờ đồng hồ là đã bắt đầu có dấu hiệu ôi thiu. Còn bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh, các vi sinh vật gây ôi thiu trong thịt sẽ tồn tại ở dạng bào tử để chờ đợi cơ hội phát triển lại, nên trước khi cho con ăn, mẹ nên đun sôi lại cháo để tiêu diệt những bào tử này.
Vì vậy, để tiết kiệm thời gian, mẹ có thể nấu trước 1 nồi cháo trắng, và khi cho con ăn, múc một phần cháo đó nấu cùng các loại rau thịt để tránh hiện tượng mất chất và an toàn cho bé.
Mẹ nên chú ý và nghiên cứu thật kĩ để tránh mắc phải những sai lầm khi nấu cháo cho bé. Mẹ hãy cố gắng chế biến một tô cháo thơm lừng và bổ dưỡng cho trẻ.
tu khoa
- trẻ sơ sinh tăng cân thế nào là hợp lý
- làm thế nào để trẻ sơ sinh tăng cân nhanh
- trẻ sơ sinh tăng cân chuẩn
- sữa cho trẻ sơ sinh chậm tăng cân
- trẻ sơ sinh tăng cân thế nào là hợp lý
- trẻ sơ sinh tăng cân chậm phải làm sao
